خاک شناسی

نمونه برداری از خاک کاری بسیار مهم و تعیین کننده درجهت دقت و صحت نتایج بدست آمده حاصل از انجام آزمایش خواهد بود .نمونه برداشت شده از یک قطعه زمین می بایست به گونه ای باشد تا بتوان آن را نماینده کل خاک آن مزرعه دانست. بهترین روش متداول جهت نمونه برداری از مزرعه روش زیگزاگی میباشد. جهت کشتهای زراعی ابتدا زمین را به قطعات ۵ هکتاری تقسیم نموده سپس نمونه بردار از یک گوشه زمین وارد شده سپس به صورت زیگزاگی حداقل از ۱۵ تا ۲۰ نقطه با بیل از سطح تا عمق ۳۰ سانتی متر نمونه برداری نماید. سپس خاکهای جمع آوری شده بایستی با هم خوب مخلوط گردد . از مخلوط خاک یک نمونه به وزن ۱کیلوگرم تا ۲ کیلوگرم برداشته و در کیسه ای پلاستیکی تمیز بریزید پس از انداختن برگه مشخصات نمونه به آزمایشگاه ارسال گردد.
نکاتی که باید هنگام نمونه برداری رعایت شود:

۱-از جایی که کود دامی ،بقایای فضولات حیوانی،کود شیمیایی وجود دارد نبایستی نمونه برداری شود .سطح خاک با بیل تمیز گردد.
۲-از پای دیوار ها نباید نمونه برداری انجام شود.
۳-هنگام نمونه بردای از بیل زنگ زده یا آغشته به کود دامی و مواد شیمیایی نباید استفاده گردد همچنین پلاستیک نمونه بردای بایستی تمیز باشد .
۴-حتما برگه مشخصات باید بطور کامل پر شود و داخل کاور پلاستیکی انداخته شود و بعد پلاستیک حاوی برگه را داخل بسته نمونه خاک بیندازید .
۵- دربرگه مشخصات بایستی نام کشاورز – شهرستان – روستا – نام نمونه بردار – تاریخ نمونه برداری – نوع کشت وعمق نمونه برداری – مقدار عملکرد درسال قبل ذکر شود.
۶- از غالبیت زمین نمونه برداشته شود بطور مثال اگر در یک قطعه ۱۰هکتاری یک هکتار یا کمتر شور باشد نبایستی نمونه خاک ۹هکتار دیگر مخلوط شود.
۷- هنگامی که زمین خیلی مرطوب می باشد از انجام نمونه برداری خودداری گردد
۸- قبل از نمونه برداری سطح خاک با بیل تمیز گردد

نمونه برداری از باغ کاری بسیار مهم وتعیین کننده درجه دقت و صحت نتایج بدست امده خواهد بود. نمونه برداشت شده از یک قطعه باغ بایستی به گونه ای باشد تا بتوان آن را نماینده کل خاک آن باغ دانست. بهترین روش متداول جهت نمونه برداری از باغ روش لوزی میباشد. جهت کشتهای باغی ابتدا باغ را بر اساس نوع درخت ،تقسیم زمان آبیاری و یا به قطعات متناسب تقسیم نموده سپس به صورت تصادفی درختانی از وسط قطعه ، اول قطعه ،آخر قطعه و سمت چپ و راست قطعه انتخاب سپس در محل سایه انداز جایی که ریشه ای فرعی وجود دارد نمونه برداری بر اساس جدول زیر انجام شود. خاک هرعمق بایستی جداگانه باهم مخلوط گردد مقدار نمونه لازم از هر مخلوط ۱ تا ۲ کیلوگرم می باشد که جهت ارسال به آزمایشگاه کافی می باشد . در هر قطعه باغ حداقل بایست ۴ تا ۵ چاله حفر گردد. خاکهای جمع آوری شده بایستی پس از مخلوط شدن در کیسه ای پلاستیکی تمیز ریخته و پس از انداختن برگه مشخصات به داخل آن به آزمایشگاه ارسال گردد.
نوع درخت عمق نمونه برداری
هسته دار و دانه دارو هر نوع درخت بارده ۹۰-۶۰-۳۰-۰
درختان فضای سبزی چون چنار ۱۲۰-۹۰-۶۰-۳۰-۰
درخچه ها و درختان فضای سبزی کوتاه قامت ۹۰-۶۰-۳۰-۰

با توجه به اینکه کشت گلخانه ای در فضای محدود صورت می گیرد لازم است قبل از احداث گلخانه از هر ۵۰۰۰ متر مربع یک نمونه خاک از عمق ۳۰-۰ سانتی متری برداشته شود نمونه برداری بایستی به صورت مرکب و تصادفی انجام گیرد به این ترتیب که از ۸ تا ۱۰ نقطه به صورت تصادفی تا عمق ۳۰ سانتی متر کنده سپس خاک این ۸ تا ۱۰ نقطه را باهم مخلوط کرده وحداقل یک کیلوگرم از این مخلوط چند نقطه به آزمایشگاه جهت آزمایشات مربوطه ارسال گردد.
نکاتی که باید هنگام نمونه برداری رعایت شود:
۱-از جایی که کود دامی ،بقایای فضولات حیوانی،کود شیمیایی وجود دارد نبایستی نمونه برداری شود .
۲-از پای دیوار ها نباید نمونه برداری انجام شود.

۳-هنگام نمونه بردای از بیل زنگ زده یا آغشته به کود دامی ومواد شیمیایی نباید استفاده گردد همچنین پلاستیک نمونه بردای بایستی تمیز باشد .
۴-حتما برگه مشخصات باید بطور کامل پر شود و داخل نایلون فریزر انداخته شود وبعد نایلون فریزر حاوی برگه را داخل نایلون نمونه خاک بیندازید .
۵- دربرگه مشخصات بایستی نام کشاورز –شهرستان-روستا-نام نمونه بردار-تاریخ نمونه برداری –نوع کشت وعمق نمونه برداری ذکر شود
۶- به هیچ وجه نمونه خاک در کیسه های حاوی کود های شیمیایی ریخته نشود
۷- در صورتیکه در گلخانه قبلاکشت صورت گرفته باشد بایستی از سالن های مشابه از نظر عملکرد ومشکلات بطورجداگانه نمونه برداری صورت گیرد .
۸-در گلخانه های که قبلا کشت صورت گرفته بهتر است پس از شخم زدن گلخانه نمونه برداری صورت گیرد